Maharashtra Monsoon 2025: मान्सूनचा जोर कोकण आणि पश्चिम महाराष्ट्राच्या घाटमाथ्यावर कायम, तर मराठवाडा, विदर्भ आणि मध्य महाराष्ट्राच्या मोठ्या भागात पावसाची मोठी तूट; पुढील २४ तासांत काय स्थिती राहील?
मान्सूनचा असमान खेळ: कुठे जोरधार तर कुठे प्रतीक्षाच
मराठवाडा आणि विदर्भात पावसाने पाठ का फिरवली?
कोकण आणि घाटमाथ्याला मुसळधार पावसाचा इशारा कायम
आज रात्री आणि उद्या (२९ जून) कुठे-कुठे पडणार पाऊस?
हवामान विभागाचा २९ जूनसाठी जिल्हानिहाय इशारा (IMD Alert)
मुंबई (Mumbai), २८ जून २०२५, सायंकाळ:
राज्यात मान्सून (Monsoon 2025) दाखल होऊन जवळपास महिना उलटत आला तरी पावसाचे वितरण अत्यंत असमान असल्याचे चित्र स्पष्ट झाले आहे. एकीकडे कोकण किनारपट्टी आणि सह्याद्रीचा घाटमाथा मुसळधार पावसाने न्हाऊन निघत असताना, दुसरीकडे मराठवाडा, विदर्भ आणि मध्य महाराष्ट्राचा बहुतांश भाग पावसाच्या प्रतीक्षेत कोरडाच राहिला आहे. हवामान अभ्यासक यांनी दिलेल्या माहितीनुसार, सध्याची परिस्थिती आणि पुढील २४ तासांतील अंदाज शेतकऱ्यांची चिंता वाढवणारा आहे.
मान्सूनचा असमान खेळ: कुठे जोरधार तर कुठे प्रतीक्षाच
मागील २४ तासांच्या आणि १ जूनपासूनच्या एकूण पावसाच्या आकडेवारीचे विश्लेषण केले असता, ही असमानता अधिकच ठळकपणे समोर येते.
जोरदार पाऊस: नाशिक, पुणे आणि कोल्हापूरच्या घाटमाथ्यावर मुसळधार ते अतिमुसळधार पाऊस झाला आहे. कोकण किनारपट्टी, पालघर, ठाणे, मुंबई, रायगड, रत्नागिरी आणि सिंधुदुर्ग या जिल्ह्यांतही समाधानकारक ते जोरदार पाऊस झाला आहे.
पावसाची मोठी तूट: याउलट, मध्य महाराष्ट्रातील पर्जन्यछायेचा प्रदेश आणि मराठवाडा अक्षरशः कोरडा आहे. सोलापूर, बीड, जालना, अहमदनगर, धाराशिव, लातूर, परभणी आणि हिंगोली या जिल्ह्यांमध्ये पावसाची मोठी तूट (Rainfall Deficit) आहे. विदर्भातही अमरावती, नागपूर, भंडारा आणि गोंदिया या जिल्ह्यांमध्ये सरासरीपेक्षा खूपच कमी पाऊस झाला आहे. काही जिल्ह्यांमध्ये पावसाची तूट ७० टक्क्यांहून अधिक आहे, ज्यामुळे पेरण्या खोळंबल्या आहेत.
मराठवाडा आणि विदर्भात पावसाने पाठ का फिरवली?
या विचित्र हवामानामागे काही प्रमुख कारणे आहेत. यंदा मान्सूनचे बाष्पयुक्त वारे (Jet Streams) अपेक्षेपेक्षा अधिक वेगाने वाहत असून, ते थेट कोकण किनारपट्टी आणि सह्याद्रीच्या घाटमाथ्यावर धडकत आहेत. त्यामुळे सर्व बाष्प याच भागात पाऊस म्हणून बरसत आहे. याउलट, मध्य महाराष्ट्र, मराठवाडा आणि विदर्भात पाऊस देण्यासाठी आवश्यक असलेली कमी दाबाची प्रणाली (Low-Pressure System) किंवा हवेच्या कमी दाबाचा पट्टा (Shear Zone) राज्यात सक्रिय नाही. बंगालच्या उपसागरात तयार होणाऱ्या प्रणाली उत्तरेकडे सरकत असल्याने त्याचा फायदा महाराष्ट्राच्या या भागांना मिळत नाहीये. परिणामी, मान्सूनचा संपूर्ण जोर पश्चिमेकडेच एकवटला आहे.
कोकण आणि घाटमाथ्याला मुसळधार पावसाचा इशारा कायम
सध्याच्या अंदाजानुसार, कोकण आणि घाटमाथ्यावरील पावसाचा जोर कायम राहणार आहे. आज रात्री आणि उद्या (२९ जून) या भागांमध्ये अधूनमधून मध्यम ते जोरदार सरींची शक्यता आहे. काही ठिकाणी मुसळधार पाऊसही अपेक्षित आहे.
आज रात्री आणि उद्या (२९ जून) कुठे-कुठे पडणार पाऊस?
सध्याच्या सॅटेलाईट इमेजनुसार, उत्तर महाराष्ट्रातील काही भागांत पावसाचे ढग सक्रिय आहेत.
आज रात्री (२८ जून): धुळे, जळगाव, छत्रपती संभाजीनगर व जालना जिल्ह्यांचे उत्तर भाग, बुलढाणा, अकोला आणि अमरावतीच्या काही भागांत हलक्या ते मध्यम सरींची शक्यता आहे. धुळे तालुक्यातील साक्री, पारोळा, अमळनेर, चोपडा, जामनेर तसेच छत्रपती संभाजीनगरमधील कन्नड, सोयगाव आणि जालना जिल्ह्यातील परतूर, मंठा या भागांत पावसाची शक्यता आहे. विदर्भात अचलपूर, चिखलदरा आणि गडचिरोलीच्या कुरखेडासारख्या उत्तर भागांत तुरळक ठिकाणी पाऊस दिसेल.
उद्या (२९ जून): पावसाचा जोर मुख्यत्वे कोकण, घाटमाथा आणि पूर्व विदर्भावर (भंडारा, गोंदिया, गडचिरोली, चंद्रपूर) राहील. उर्वरित विदर्भ आणि उत्तर महाराष्ट्रात तुरळक ठिकाणी हलक्या ते मध्यम सरींची शक्यता आहे. मराठवाडा आणि मध्य महाराष्ट्रात मात्र विशेष पावसाचा अंदाज नाही, एखाद-दुसऱ्या ठिकाणी हलकी सर वगळता हवामान कोरडेच राहण्याची शक्यता आहे.
हवामान विभागाचा २९ जूनसाठी जिल्हानिहाय इशारा (IMD Alert)
भारतीय हवामान विभागाने (IMD) रविवार, २९ जून २०२५ साठी खालीलप्रमाणे इशारा दिला आहे:
ऑरेंज अलर्ट (Orange Alert – जोरदार पावसाची शक्यता): पुणे घाट, सातारा घाट, रायगड, रत्नागिरी, सिंधुदुर्ग. या भागांत मुसळधार ते अतिमुसळधार पावसाची शक्यता आहे.
यलो अलर्ट (Yellow Alert – सावधगिरीचा इशारा): नाशिक घाट, कोल्हापूर घाट, पालघर, ठाणे, मुंबई. या ठिकाणी तुरळक ठिकाणी मुसळधार पाऊस होऊ शकतो.
ग्रीन अलर्ट (Green Alert – विशेष इशारा नाही): उर्वरित महाराष्ट्रासाठी कोणताही मोठा इशारा नाही. छत्रपती संभाजीनगर, जालना, परभणी, हिंगोली आणि नांदेडमध्ये तुरळक ठिकाणी हलकी गर्जना किंवा पावसाची शक्यता वर्तवण्यात आली आहे.