हरभरा पिकातील मर रोग शेतकऱ्यावर आकस्मित संकट.
सध्या राज्यात बहुतांश भागात हरभरा पिकाची पेरणी सुरू आहे, परंतु या पिकामध्ये वारंवार येणारा मररोग शेतकऱ्यांसाठी चिंतेचा विषय ठरला आहे. दरवर्षी अनेक शेतकऱ्यांना मररोगामुळे मोठे नुकसान सहन करावे लागते. गेल्या काही हंगामात, काही शेतकऱ्यांना हरभरा पिकाच्या पुनःपेरणीसाठी देखील विवश व्हावे लागले आहे. मररोगाच्या प्रादुर्भावामुळे पिकाचे मोठे नुकसान होत असल्याने शेतकऱ्यांची अवस्था अत्यंत बिकट होते.
मररोगापासून पिकाचे संरक्षण करण्यासाठी प्रभावी उपाय
मररोग आल्यावर उपचार करण्याऐवजी मररोग येण्यापूर्वीच प्रतिबंधात्मक उपाययोजना केल्यास हरभरा पिकाचे नुकसान टाळता येऊ शकते. अनेकदा शेतकरी मररोगाचा प्रादुर्भाव झाल्यावर औषधांच्या फवारणीसाठी प्रयत्न करतात, पण त्यावेळी बरेच नुकसान आधीच झालेले असते. मररोगापासून पिकाचे संरक्षण करण्यासाठी काही खास ट्रीटमेंट्स केल्यास ९५ टक्के मररोगापासून पिकाचे रक्षण होऊ शकते.
मररोग टाळण्यासाठी शेतकऱ्यांना विशेष ट्रीटमेंटची सूचना
शेतकऱ्यांना मररोगापासून बचाव करण्यासाठी काही महत्त्वाच्या ट्रीटमेंट्सचे पालन करण्याचे आवाहन करण्यात आले आहे. या ट्रीटमेंट्सचे काटेकोरपणे पालन केल्यास मररोगाचा प्रादुर्भाव होण्याची शक्यता अत्यल्प राहील. त्यामुळे शेतकऱ्यांनी या सूचना काळजीपूर्वक वाचून त्यानुसार अंमलबजावणी करणे गरजेचे आहे.
हे पण वाचा:
सुप्रीम कोर्टाचा ईव्हीएम विरोधातील याचिकेला नकार
शेतकऱ्यांनी या मररोग प्रतिबंधक उपायांचा अवलंब केल्यास पिकाचे नुकसान टाळून अधिक उत्पादन घेणे शक्य होईल, असा विश्वास व्यक्त करण्यात आला आहे.
मररोग नियंत्रणासाठी हरभरा पिकात ट्रायकोडर्मा वापरण्याची शेतकऱ्यांना सूचना
मररोगाचा धोका: फ्यूजैरियम बुरशीचा प्रभाव
राज्यात हरभरा पिकात वारंवार येणाऱ्या मररोगामुळे शेतकऱ्यांचे मोठे नुकसान होत असते. मररोग प्रामुख्याने फ्यूजैरियम नावाच्या बुरशीमुळे होतो, जी हरभऱ्याच्या पांढऱ्या मुळावर आक्रमण करते. यामुळे मुळांच्या अन्नद्रव्य शोषण क्षमता कमी होते, परिणामी झाडे वाळतात. शेतकऱ्यांनी जर मररोग रोखण्यासाठी योग्य उपाययोजना केल्या तर उत्पादनात घट होण्याचे प्रमाण कमी करता येईल.
मररोगावरील उपाय: ट्रायकोडर्मा बुरशीनाशकाचा वापर
मररोगावर नियंत्रण मिळवण्यासाठी ट्रायकोडर्मा जैविक बुरशीनाशकाचा वापर करणे फायद्याचे ठरते. ट्रायकोडर्मा ही एक प्रकारची जैविक बुरशी असून, ती जमिनीत असणाऱ्या घातक बुरशीला नष्ट करण्यास मदत करते. शेतकऱ्यांनी पेरणीच्या वेळी ट्रायकोडर्मा पावडरचा वापर करावा. एकरी चार किलो ट्रायकोडर्मा पावडर, दहा ते पंधरा किलो माती किंवा शेणखत, अथवा गांडूळ खतासोबत मिक्स करून हे मिश्रण पेरणी करते वेळेस ट्रॅक्टर अथवा बैलांच्या पुढे पुढे विस्कटत जावे, जेणेकरून ट्रायकोडर्मा हा मातीआड होईल याची दक्षता घ्या.
ट्रायकोडर्माचा वापर कसा करावा?
ट्रायकोडर्मा पावडर मातीमध्ये व्यवस्थित मिसळल्यास जमिनीत असणारी फ्यूजैरियम बुरशी नष्ट होते आणि हरभरा पिकाला मररोगाचा धोका कमी होतो. ट्रायकोडर्मा उपलब्ध असलेल्या कृषी विज्ञान केंद्र, महाबीज किंवा इतर प्रमाणित स्रोतांमधून खरेदी करणे उत्तम ठरते. या प्रक्रियेमुळे हरभरा पिकाची प्रतिकारक्षमता वाढते आणि पिकांचे आरोग्य टिकून राहते.
शेतकऱ्यांनी या उपायांचे पालन केल्यास मररोगाचा प्रादुर्भाव कमी करता येईल, ज्यामुळे त्यांचे उत्पन्न वाढण्यास मदत होईल.
मररोग नियंत्रणासाठी हरभरा पिकात ट्रायकोडर्मा आणि बीजप्रक्रियेचा वापर आवश्यक
ट्रायकोडर्मा खरेदीत काळजी घेण्याचे निर्देश
हरभरा पिकात मररोगाचा प्रभाव रोखण्यासाठी शेतकऱ्यांनी ट्रायकोडर्मा बुरशीनाशकाचा वापर सुरुवातीलाच करणे आवश्यक आहे. ट्रायकोडर्मा खरेदी करताना समाप्ती तारीख तपासणे महत्त्वाचे आहे. फ्रेश, दोन ते तीन महिने पूर्वी बनवलेला ट्रायकोडर्मा वापरल्यास त्याचा परिणाम अधिक चांगला मिळतो. खर्चही कमी असून, प्रति एकर खर्च साधारण सात-आठशे रुपये येतो. मररोग वाढल्यानंतर नियंत्रणासाठी अधिक खर्च होतो, त्यामुळे शेतकऱ्यांनी प्रारंभिक पेरणीसहच या उपाययोजना करणे लाभदायक ठरेल.
बीजप्रक्रिया करून पिकाचे संरक्षण
ट्रायकोडर्मासोबतच हरभरा पिकासाठी बीजप्रक्रिया करणे अत्यावश्यक आहे. शेतकऱ्यांनी बीजप्रक्रियेसाठी बायर कंपनीचे एव्हरगोल एक्सटेंड किंवा बीएसएफ कंपनीचे झेलोरा बुरशीनाशक वापरणे प्रभावी ठरते. या प्रक्रियेमुळे मररोगाच्या प्रादुर्भावाची शक्यता कमी होते आणि पिकाच्या विकासाला अनुकूल वातावरण मिळते. ट्रायकोडर्मा व बीजप्रक्रियेचा सुरुवातीला वापर केल्यास, शेतकरी ९५% पर्यंत मररोगाचा धोका टाळू शकतात.
शेतकऱ्यांनी उपाययोजना शेअर करण्याचे आवाहन
मररोगावर नियंत्रण मिळवण्यासाठी शेतकऱ्यांनी सुरुवातीलाच या उपाययोजना अंमलात आणल्या तर हरभरा पिकाचे नुकसान टाळता येईल. हा लेख अन्य शेतकऱ्यांपर्यंत पोहोचवून त्यांनाही ह्या उपाययोजना करण्यास प्रोत्साहित करा, जेणेकरून त्यांचे पिकही या रोगापासून सुरक्षित राहील.
शासकीय माहिती आणि योजना WhatsApp ग्रुप⚡जॉईन करा!